...
- Dyrektor szkoły ma obowiązek poszanowania i respektowania praw działających u niego organizacji związkowych, m.in. ma obowiązek udostępnić organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej. Wzajemne prawa i obowiązki stron winny zostać uregulowane w zawartej umowie cywilnoprawnej.Udostępnienie lokalu i urządzeń nie zależy od dowolnego uznania i na każde życzenie dla działalności związkowej – musi to być życzenie normalne, powszechnie przyjęte. Warto zwrócić uwagę, iż zachowanie pracodawcy odmawiającego udostępnienia lokalu lub uporczywie i niezasadnie uchylającego się od zawarcia umowy może zostać zakwalifikowane jako utrudnianie wykonywania działalności związkowej i może narazić pracodawcę na odpowiedzialność karną (art. 35 ustawy o związkach zawodowych).
- Niekiedy zdarzyć się może, iż pracodawca będzie musiał uzgodnić (czyli w praktyce uzyskać zgodę), wypracować porozumienie albo umożliwić związkowi zawodowemu wyrażenie opinii dla niektórych podejmowanych przez siebie czynności tak, aby nie narazić się na nieważność podjętej czynności.
• Obowiązkiem uzgodnienia objęte są:
- tworzenie lub zmiany regulaminu pracy,
- tworzenie lub zmiany regulaminu wynagradzania i premiowania pracowników niepedagogicznych oraz w szkołach nie samorządowych, w tym także nauczycieli,
- rezygnacja z tworzenia planu urlopów,
- tworzenie regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz przyznawanie pracownikom świadczeń socjalnych,
- rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownicy w okresie ciąży i urlopu macierzyńskiego, za wyjątkiem nauczycielek zatrudnionych na podstawie Karty Nauczyciela,
- terminy rozwiązania z pracownicą umowy w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego za wypowiedzeniem w razie likwidacji zakładu pracy, za wyjątkiem nauczycielek zatrudnionych na podstawie Karty Nauczyciela,
- wypowiedzenie, rozwiązanie stosunku pracy, dokonanie wypowiedzenia zmieniającego na niekorzyść pracownika objętego ochroną związkową z art. 32 ustawy o związkach zawodowych,
- wypowiedzenie lub rozwiązanie stosunku pracy społecznego inspektora pracy.
• Obowiązkiem zasięgnięcia opinii związku zawodowego objęte są:
- zamiar wypowiedzenia pracownikowi pedagogicznemu i niepedagogicznemu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony,
- zamiar dokonania natychmiastowego zwolnienia (bez wypowiedzenia) w trybie dyscyplinarnym lub na skutek długotrwałej choroby, za wyjątkiem nauczycieli zatrudnionych na podstawie Karty Nauczyciela,
- konieczność rozpatrzenia sprzeciwu wniesionego przez pracownika od wymierzonej mu kary porządkowej,
- tworzenie lub zmiany arkusza organizacji jednostki,
- tworzenie lub zmiany regulaminu oceny pracy nauczycieli,
- procedury dokonywania oceny pracy nauczyciela.
• Brakiem konieczności uzyskania przez dyrektora opinii lub prowadzenia konsultacji objęte są:
- porozumienia zmieniające umowę o pracę lub akt mianowania,
- ograniczenia zatrudnienia nauczyciela,
- przeniesienia nauczyciela w stan nieczynny,
- przeniesienia nauczyciela na inne stanowisko służbowe,
- zobowiązanie nauczyciela do uzupełnienia pensum,
- wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony,
- rozwiązanie stosunku pracy z powodu likwidacji szkoły.
- Ochrona związkowa dotyczy rozwiązania lub zmiany warunków pracy i płacy na podstawie jednostronnej decyzji dyrektora i wymaga dla zgodności z prawem uzyskania uprzedniej zgody zarządu organizacji związkowej. Zarząd zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej podejmuje uchwałę, w której wskazuje z imienia i nazwiska chronionego pracownika, wskazując jednocześnie czas trwania ochrony. Ustawa o związkach zawodowych wprowadza limit podlegających ochronie osób według metody parytetowej albo progresywnej.
- Należy pamiętać, iż dyrektor nie ma prawa dyskryminować pracownika ze względu na przynależność związkową (art. 11 [3] Kodeksu Pracy). Pracownik nie może doznawać jakichkolwiek negatywnych konsekwencji z tytułu przynależności do organizacji związkowej.